Μια ματιά στους σημαντικότερους σταθμούς της ιστορίας του ΑτΠ
Όλα ξεκίνησαν το 1919, τους δύσκολους καιρούς μετά τον A΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το πρωτοποριακό όραμα μίας ομάδας κυριών της Θεσσαλονίκης να προσφέρουν σημαντική αρωγή προς το παιδί και την εργαζόμενη μητέρα ίδρυσε το Φιλανθρωπικό Σωματείο με την επωνυμία «Άσυλον του Παιδιού», το οποίο έμελλε να αγκαλιαστεί από την τοπική κοινωνία.
Η πρωταρχική ιδέα, η οποία κάλυψε ελλείψεις της κρατικής προνοιακής δομής της εποχής εκείνης, εμφύσησε στις επόμενες γενιές την προσφορά και την αγάπη για το παιδί και την ανάγκη προστασίας του. Πολύ αργότερα, το Σωματείο αναγνωρίστηκε ως Φιλανθρωπικό μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και το 1973 βάσει νόμου σύστησε το ομώνυμο Ίδρυμα.
Η άριστη συνεργασία μεταξύ του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα αποτελεί πρότυπο με στόχο τη συγκρότηση παιδαγωγικών ενεργειών με τελικό αποδέκτη το παιδί του 21ου αιώνα. Κύριο μέλημα του «Ασύλου του Παιδιού», από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του, ήταν η σωματική και η πνευματική υγεία, η φροντίδα και η διαπαιδαγώγηση των μικρών παιδιών των εργαζομένων γονέων, παρέχοντας παράλληλα ιατρική περίθαλψη σε όσους το είχαν ανάγκη.
Η λειτουργία του αρχικά περιελάμβανε Βρεφοκομείο, Νηπιαγωγείο, Εξωτερικό Ιατρείο, Μαιευτήριο, Οδοντιατρική Κλινική, Σχολή Βρεφοκόμων και Σχολή Μαιών. Το Εξωτερικό Ιατρείο και η φαρμακευτική βοήθεια απευθύνονταν σε όλο το κοινωνικό σύνολο της Θεσσαλονίκης, ανεξαρτήτως εθνότητας και θρησκείας, σκιαγραφώντας έτσι τον πολυπολιτισμικό προσανατολισμό της προσπάθειας αυτής.
Το 1922 άρχισε να φιλοξενείται στις εγκαταστάσεις του το πρώτο στην Ελλάδα διθέσιο Δημοτικό Σχολείο με διευρυμένο ωράριο λειτουργίας, ουσιαστικά το πρώτο ολοήμερο σχολείο του ελληνικού κράτους. Μέσα στην πάροδο των δεκαετιών το πρόγραμμά του Ασύλου του Παιδιού εμπλουτίστηκε με νέες παιδαγωγικές μεθόδους και υλικό καθώς και την προσθήκη περισσότερων τάξεων στο σχολείο. Το Μαιευτήριο εξοπλίστηκε με σύγχρονα μηχανήματα και τις πρώτες θερμοκοιτίδες, έγινε η ανέγερση του Ναού του Αγίου Στυλιανού και δημιουργήθηκε η Παιδοχειρουργική Κλινική με ειδική αίθουσα χειρουργείου, ένα σύγχρονα οργανωμένο μικροβιολογικό εργαστήριο και ένα φαρμακείο. Το Μαιευτήριο απόκτησε το όνομα «Μάννα» και ο Παιδικός Σταθμός μετονομάστηκε σε «Παιδική Εστία».
Σημαντικός παράγοντας στον τομέα παροχής υπηρεσιών υγείας στάθηκε η συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με την επέκταση της Πανεπιστημιακής Χειρουργικής Παίδων και της Ορθοπεδικής Κλινικής στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος «ΑτΠ», ως παράρτημα του Α.Π.Θ. Προς τα τέλη του 20ου αιώνα και με γνώμονα την πλήρη ανάπτυξη των κρατικών προνοιακών υποδομών, το Ίδρυμα αποφάσισε την αλλαγή του προσανατολισμού της προσφοράς του και δημιούργησε για το παιδί ένα παιδοκεντρικό περιβάλλον ίσων ευκαιριών και αντισταθμιστικών οφελών. Απαραίτητη προϋπόθεση ήταν, ήταν όπως είναι, πάντα η κάλυψη των βασικών του αναγκών και η φροντίδα για την σωστή διαπαιδαγώγηση και την ολόπλευρη ανάπτυξή του, από τον Βρεφονηπιακό Σταθμό, το Νηπιαγωγείο μέχρι την αποφοίτησή του από το Δημοτικό Σχολείο.
Αυτή η απόφαση σηματοδότησε τις συνεχείς βελτιώσεις με καινούργιες κτιριακές υποδομές, με την έκδοση του δικού του «Παιδαγωγικού Προγράμματος» και την ταυτόχρονη στελέχωση με επιστημονικό προσωπικό. Σήμερα, η «Παιδική Εστία» του «Ασύλου του Παιδιού», αποτελεί, λόγω των προσταγών της εποχής, ένα περιβάλλον μετάδοσης γνώσεων και της ικανότητας να μαθαίνεις. Διδάσκει την κοινωνική συμβίωση μέσα από κανόνες και ένα πνεύμα δημιουργικότητας στη σκέψη και στην έκφραση.
Η ανοδική πορεία του «Ασύλου του Παιδιού έγινε πράξη χάρη στις γενναίες δωρεές των ευεργετών του, στις έκτακτες επιχορηγήσεις της Πολιτείας, στη συμπαράσταση του Δήμου Θεσσαλονίκης, στα έσοδα από τη γνωστή δράση του «Εράνου» στους Θεσσαλονικείς και την εκδήλωση του «Χορού των Ανεμώνων». Το ελπιδοφόρο μήνυμα στο Λεύκωμα για τον εορτασμό των 50 χρόνων του «Ασύλου του Παιδιού» σηματοδοτεί την εκατονταετή λειτουργία του: «Η παρουσίαση στο σύνολό του ενός έργου εποποιίας … με τέτοια ποιότητα … δημιουργεί εμπιστοσύνη στα κοινωνικά αισθήματα του ανθρώπου και τονώνει την ελπίδα, πως οποιαδήποτε κακοδαιμονία και να μας τύχει στη ζωή, πάντα υπάρχει ο «πλησίον», που είναι ικανός, όταν το θελήσει, να δημιουργήσει τον παράδεισο μας».