Μια ματιά στους σημαντικότερους σταθμούς της ιστορίας του ΑτΠ

Όλα ξεκίνησαν το 1919, τους δύσκολους καιρούς μετά τον A΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το πρωτοποριακό όραμα μίας ομάδας κυριών της Θεσσαλονίκης να προσφέρουν σημαντική αρωγή προς το παιδί και την εργαζόμενη μητέρα ίδρυσε το Φιλανθρωπικό Σωματείο με την επωνυμία «Άσυλον του Παιδιού», το οποίο έμελλε να αγκαλιαστεί από την τοπική κοινωνία.

Η πρωταρχική ιδέα, η οποία κάλυψε ελλείψεις της κρατικής προνοιακής δομής της εποχής εκείνης, εμφύσησε στις επόμενες γενιές την προσφορά και την αγάπη για το παιδί και την ανάγκη προστασίας του. Πολύ αργότερα, το Σωματείο αναγνωρίστηκε ως Φιλανθρωπικό μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και το 1973 βάσει νόμου σύστησε το ομώνυμο Ίδρυμα.

Η άριστη συνεργασία μεταξύ του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα αποτελεί πρότυπο με στόχο τη συγκρότηση παιδαγωγικών ενεργειών με τελικό αποδέκτη το παιδί του 21ου αιώνα. Κύριο μέλημα του «Ασύλου του Παιδιού», από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του, ήταν η σωματική και η πνευματική υγεία, η φροντίδα και η διαπαιδαγώγηση των μικρών παιδιών των εργαζομένων γονέων, παρέχοντας παράλληλα ιατρική περίθαλψη σε όσους το είχαν ανάγκη.

Η λειτουργία του αρχικά περιελάμβανε Βρεφοκομείο, Νηπιαγωγείο, Εξωτερικό Ιατρείο, Μαιευτήριο, Οδοντιατρική Κλινική, Σχολή Βρεφοκόμων και Σχολή Μαιών. Το Εξωτερικό Ιατρείο και η φαρμακευτική βοήθεια απευθύνονταν σε όλο το κοινωνικό σύνολο της Θεσσαλονίκης, ανεξαρτήτως εθνότητας και θρησκείας, σκιαγραφώντας έτσι τον πολυπολιτισμικό προσανατολισμό της προσπάθειας αυτής.

Το 1922 άρχισε να φιλοξενείται στις εγκαταστάσεις του το πρώτο στην Ελλάδα διθέσιο Δημοτικό Σχολείο με διευρυμένο ωράριο λειτουργίας, ουσιαστικά το πρώτο ολοήμερο σχολείο του ελληνικού κράτους. Μέσα στην πάροδο των δεκαετιών το πρόγραμμά του Ασύλου του Παιδιού εμπλουτίστηκε με νέες παιδαγωγικές μεθόδους και υλικό καθώς και την προσθήκη περισσότερων τάξεων στο σχολείο. Το Μαιευτήριο εξοπλίστηκε με σύγχρονα μηχανήματα και τις πρώτες θερμοκοιτίδες, έγινε η ανέγερση του Ναού του Αγίου Στυλιανού και δημιουργήθηκε η Παιδοχειρουργική Κλινική με ειδική αίθουσα χειρουργείου, ένα σύγχρονα οργανωμένο μικροβιολογικό εργαστήριο και ένα φαρμακείο. Το Μαιευτήριο απόκτησε το όνομα «Μάννα» και ο Παιδικός Σταθμός μετονομάστηκε σε «Παιδική Εστία».

Σημαντικός παράγοντας στον τομέα παροχής υπηρεσιών υγείας στάθηκε η συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με την επέκταση της Πανεπιστημιακής Χειρουργικής Παίδων και της Ορθοπεδικής Κλινικής στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος «ΑτΠ», ως παράρτημα του Α.Π.Θ. Προς τα τέλη του 20ου αιώνα και με γνώμονα την πλήρη ανάπτυξη των κρατικών προνοιακών υποδομών, το Ίδρυμα αποφάσισε την αλλαγή του προσανατολισμού της προσφοράς του και δημιούργησε για το παιδί ένα παιδοκεντρικό περιβάλλον ίσων ευκαιριών και αντισταθμιστικών οφελών. Απαραίτητη προϋπόθεση ήταν, ήταν όπως είναι, πάντα η κάλυψη των βασικών του αναγκών και η φροντίδα για την σωστή διαπαιδαγώγηση και την ολόπλευρη ανάπτυξή του, από τον Βρεφονηπιακό Σταθμό, το Νηπιαγωγείο μέχρι την αποφοίτησή του από το Δημοτικό Σχολείο.

Αυτή η απόφαση σηματοδότησε τις συνεχείς βελτιώσεις με καινούργιες κτιριακές υποδομές, με την έκδοση του δικού του «Παιδαγωγικού Προγράμματος» και την ταυτόχρονη στελέχωση με επιστημονικό προσωπικό. Σήμερα, η «Παιδική Εστία» του «Ασύλου του Παιδιού», αποτελεί, λόγω των προσταγών της εποχής, ένα περιβάλλον μετάδοσης γνώσεων και της ικανότητας να μαθαίνεις. Διδάσκει την κοινωνική συμβίωση μέσα από κανόνες και ένα πνεύμα δημιουργικότητας στη σκέψη και στην έκφραση.

Η ανοδική πορεία του «Ασύλου του Παιδιού έγινε πράξη χάρη στις γενναίες δωρεές των ευεργετών του, στις έκτακτες επιχορηγήσεις της Πολιτείας, στη συμπαράσταση του Δήμου Θεσσαλονίκης, στα έσοδα από τη γνωστή δράση του «Εράνου» στους Θεσσαλονικείς και την εκδήλωση του «Χορού των Ανεμώνων». Το ελπιδοφόρο μήνυμα στο Λεύκωμα για τον εορτασμό των 50 χρόνων του «Ασύλου του Παιδιού» σηματοδοτεί την εκατονταετή λειτουργία του: «Η παρουσίαση στο σύνολό του ενός έργου εποποιίας … με τέτοια ποιότητα … δημιουργεί εμπιστοσύνη στα κοινωνικά αισθήματα του ανθρώπου και τονώνει την ελπίδα, πως οποιαδήποτε κακοδαιμονία και να μας τύχει στη ζωή, πάντα υπάρχει ο «πλησίον», που είναι ικανός, όταν το θελήσει, να δημιουργήσει τον παράδεισο μας».

 

Αρχές '80

Το ΑτΠ συνεχίζει την πορεία του

Παρόλες τις καταστροφές του σεισμού, το Βρεφοκομείο, το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό δεν σταμάτησαν ούτε μια μέρα να λειτουργούν. Μεταφέρθηκαν στην αρχή σε κτίρια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής. Σύντομα άρχισε να έρχεται βοήθεια από παντού, διότι το Άσυλο του παιδιού πάντα αναγνωριζόταν σαν ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης.
1978

Η μεγάλη καταστροφή

Ο σεισμός του Ιουνίου 1978 έφερε την μεγάλη καταστροφή. Τα περισσότερα κτίρια κατέρρευσαν -ευτυχώς ήταν βράδυ και δεν υπήρχαν παιδιά στις εγκαταστάσεις. Ήταν το απότομο τέλος όλων των ιατρικών τμημάτων του Ιδρύματος, που έκτοτε ενσωματώθηκαν στο Κεντρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Γεώργιος Γεννηματάς.
1973

Ίδρυμα του Ασύλου του Παιδιού

Το Σωματείο αναγνωρίζεται ως Φιλανθρωπικό μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και ιδρύεται ομώνυμο Ίδρυμα βάσει νόμου.
1972

Συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Το 1972 η Παιδοχειρουργική Κλινική επεκτείνεται και ενσωματώνει Ορθοπεδικό τμήμα, ακόμη ένα καινοτόμο επίτευγμα που λειτούργησε κάτω από την καθοδήγηση του Πανεπιστημίου. Καθηγητές Ψυχολογίας προσφέρουν εθελοντικά σεμινάρια επιμόρφωσης προσωπικού.
1960

Δεκαετία επεκτάσεων στις δομές υγείας και ίδρυση της Γ’ τάξης Δημοτικού

Το Μαιευτήριο επεκτείνεται για να συστεγάσει την Παιδοχειρουργική κλινική και ένα σύγχρονο Μικροβιολογικό εργαστήριο. Αποκτά το όνομα «Μάνα» με 100 κρεββάτια και 55 άτομα προσωπικό. Ο Παιδικός Σταθμός μετονομάστηκε σε «Παιδική Εστία».
1950

Δεκαετία βελτίωσης εξοπλισμού και υπηρεσιών. Θεσμοθέτηση Εράνου και Χορού των Ανεμώνων

Το Μαιευτήριο αποκτά τμήμα Πρόωρων και δύο, μοναδικές στη Θεσσαλονίκη, θερμοκοιτίδες. Οι γενναίες δωρεές ευεργετών, οι έκτακτες επιχορηγήσεις της Πολιτείας, η συμπαράσταση του Δήμου Θεσσαλονίκης και τα έσοδα από τον γνωστό στους Θεσσαλονικείς Έρανο και το «Χορό των Ανεμώνων» σηματοδοτούν την ανοδική του πορεία.
1949

Θυρανοίξια του Ιερού Ναού του Αγίου Στυλιανού

Τα σχέδια εκπονήθηκαν από τον αρχιτέκτονα Α. Ζάχο, την ανέγερση ανέλαβε ο αρχιτέκτονας Ο. Χατζηαγγέλου και τις τοιχογραφίες επιμελήθηκε ο ζωγράφος Πολύκλειτος Ρέγγος.
1945

Ολοκλήρωση κτισίματος και εξοπλισμού της νέας Μαιευτικής κλινικής

Το 1945 η νέα Μαιευτική Κλινική λειτουργούσε πλέον με 50 κρεβάτια κάτω από την καθοδήγηση και διεύθυνση του Καθηγητού κ. Τσουτσουλόπουλου. Την ίδια στιγμή άρχισε να λειτουργεί και η Σχολή Μαιών, με 20 φοιτήτριες τον πρώτο χρόνο.
1940

Η λαίλαπα του πολέμου!

Με το ξέσπασμα του πολέμου το κτίριο επιτάχτηκε και χρησιμοποιήθηκε ως Γενικό Νοσοκομείο. Το «Άσυλο του Παιδιού» όμως δεν έκλεισε ούτε για μια μέρα. Χάρη στις προσπάθειες των μελών του Σωματείου , ο Παιδικός Σταθμός συνέχισε τη λειτουργία του στο Γαλλικό Γυμνάσιο Θηλέων του Τάγματος Καλογραιών στην οδό Φράγκων.
1933

H προσπάθεια φέρνει αποτελέσματα!

Τα εξωτερικά ιατρεία περιέθαλψαν πάνω από 8.000 παιδιά και το φαρμακείο έδινε τα φάρμακα δωρεάν. Το Σωματείο φρόντιζε και σπούδαζε πάνω από 750 παιδιά το χρόνο. Το Δημόσιο παραχωρεί με νόμο το οικόπεδο στο Άσυλο του Παιδιού. Προστίθεται ένας ακόμη όροφος στα νέα κτίρια και αρχίζει η εφαρμογή της παιδαγωγικής μεθόδου Μontessori.
1924

Μεταστέγαση όλων των δραστηριοτήτων και έγκριση ανέγερσης Νοσοκομείου Παίδων

Με την ολοκλήρωση των νέων κτιριακών εγκαταστάσεων μεταστεγάστηκαν όλες οι δραστηριότητες του Σωματείου (Παιδικός Σταθμός, Δημοτικό Σχολείο, Εξωτερικό Ιατρείο, Μαιευτήριο) και εγκρίθηκε η ανέγερση Νοσοκομείου Παίδων. Ο Παιδικός Σταθμός εμπλουτίστηκε με παιδαγωγικό υλικό του συστήματος FROBEL.
1922

Ξεκινoύν οι δύο πρώτες τάξεις του Δημοτικού

Η αρχή του πρώτου Ολοήμερου Σχολείου στην Ελλάδα.
1920

Προσφορά στη δημόσια υγεία και περίθαλψη

Σημαντική συμβολή του ΑτΠ στον τομέα της δημόσιας υγείας και πρόνοιας με Εξωτερικό Ιατρείο, Μαιευτήριο, Φαρμακείο, Οδοντιατρική Κλινική πολυπολιτισμικού προσανατολισμού.
1919

Η ίδρυση του Ασύλου του Παιδιού

Μια ομάδα εθελοντριών γυναικών της Θεσσαλονίκης αγκάλιασαν την ιδέα της Έλλης Αδοσίδου ιδρύοντας το Φιλανθρωπικό Σωματείο «Άσυλο του Παιδιού» με τη λειτουργία Βρεφοκομείου και Νηπιαγωγείου.

ΑΣΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ . Εγνατια 129 . ΤΚ 54638 . θεσσαλονικη . Τ: 2310 209398 . φαξ: 2310 202449